ไขรหัส “Context Window” – ทำไมขนาดความจำชั่วคราวของ AI ถึงสำคัญ

ผู้เขียนได้รับคำถามน่าสนใจจากผู้อ่านท่านหนึ่ง ประมาณว่า "context window คืออะไร ช่วยอธิบายแบบเข้าใจง่าย ๆ ให้หน่อยนะค่ะ" ก็ต้องตอบว่าได้เลยครับ คืออย่างนี้ เวลาคุยกับ AI แล้วรู้สึกว่ามัน “ลืม” สิ่งที่เราพูดไปก่อนหน้า ทั้งที่เพิ่งคุยกันเมื่อครู่ จริง ๆ แล้วมันไม่ได้ความจำสั้นเพราะขี้ลืม แต่มันมี “ขอบเขตความจำชั่วคราว” อยู่ และเจ้าสิ่งนี้มีชื่อว่า Context Window ถ้าเปรียบง่าย ๆ Context Window ก็คือ สมุดบันทึกที่ AI ใช้จดบทสนทนาล่าสุด แต่สมุดเล่มนี้มีจำนวนหน้าจำกัด ต่อให้เป็น AI รุ่นใหม่สุด ก็ยังอยู่ภายใต้ข้อจำกัดนี้ เพียงแต่… หน้าสมุดมันเยอะขึ้นเรื่อย ๆ ตามวิวัฒนาการของแต่ละรุ่น Context Window คืออะไร ในเชิงเทคนิค Context Window คือ จำนวนโทเค็น (token) ที่โมเดล AI สามารถรับเข้ามาและใช้เป็น “บริบท” (context) สำหรับคิดและตอบกลับได้ในการทำงานรอบหนึ่ง โทเค็น (token) คือหน่วยข้อมูลที่เล็กกว่าคำ อาจเป็นแค่พยางค์ ตัวอักษร หรือกลุ่มตัวอักษร ขึ้นกับภาษา เช่น คำว่า “สวัสดีครับ” อาจนับได้ 3–4 โทเค็น และประโยคหนึ่ง ๆ จึงมีโทเค็นมากกว่าจำนวนคำ ทำงานอย่างไร AI จะอ่านข้อมูลที่เรา...