Earth Hour และ Earth Day: หนึ่งชั่วโมงแห่งการดับไฟ กับหนึ่งวันเพื่อโลกใบนี้

ในยุคที่ผู้เขียนรู้สึกว่าความเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป ความร้อนที่แผดเผา น้ำท่วมที่เกิดบ่อยครั้ง หรือข่าวสารด้านลบเรื่องสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นทั่วโลก ล้วนสะท้อนให้เห็นถึงความเร่งด่วนในการลงมือทำอะไรสักอย่างเพื่อโลกใบนี้ หนึ่งในแคมเปญระดับโลกที่มีพลังในการสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงสัญลักษณ์และเชิงนโยบายอย่างแท้จริงก็คือ Earth Hour ซึ่งมีความเชื่อมโยงอย่างลึกซึ้งกับอีกหนึ่งวันสำคัญอย่าง Earth Day

*Earth Hour : เสาร์สุดท้ายของเดือนมีนาคม ปีนี้ตรงกับ 22 มีนาคม 2025

จุดเริ่มต้นของ Earth Hour: แสงเทียนที่ลุกโชนจากซิดนีย์

Earth Hour เริ่มต้นในวันเสาร์ที่ 31 มีนาคม พ.ศ. 2550 ณ เมืองซิดนีย์ ประเทศออสเตรเลีย โดยผู้ริเริ่มคือ WWF-Australia ซึ่งร่วมมือกับบริษัทโฆษณา Leo Burnett และกลุ่มสื่อ Fairfax Media การปิดไฟเพียง 1 ชั่วโมงในวันนั้นโดยผู้คนกว่า 2.2 ล้านคน และธุรกิจกว่า 2,000 แห่ง กลายเป็นสัญลักษณ์ของการแสดงออกถึงความกังวลของประชาชนต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

Andy Ridley ได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้ร่วมก่อตั้งแคมเปญนี้ และ "The Sydney Morning Herald" ก็มีบทบาทสำคัญในการสื่อสารสู่สาธารณะ แคมเปญที่เคยใช้ชื่อว่า "The Big Flick" จึงกลายเป็น Earth Hour ที่เรารู้จักกันในวันนี้

เป้าหมายระดับโลกของ Earth Hour

วัตถุประสงค์ดั้งเดิมของ Earth Hour คือการสร้างความตระหนักรู้และเรียกร้องให้มีการแก้ไขปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ แต่เมื่อเวลาผ่านไป แคมเปญได้ขยายขอบเขตไปสู่การอนุรักษ์ธรรมชาติและความหลากหลายทางชีวภาพ ด้วยความเข้าใจที่ลึกซึ้งขึ้นว่า การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเชื่อมโยงกับการสูญเสียระบบนิเวศอย่างแยกไม่ออก

ประเทศไทยกับ Earth Hour: หนึ่งชั่วโมงที่สร้างผลลัพธ์นับล้าน

ประเทศไทยเข้าร่วม Earth Hour ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2551 โดยมีกรุงเทพมหานครเป็นแกนนำหลักในการรณรงค์อย่างต่อเนื่อง และไม่ได้มีเพียงแค่การเชิญชวนให้ “ปิดไฟ” เท่านั้น แต่ยังรวมถึงการติดตามผลการใช้พลังงานอย่างจริงจังด้วย

🔌 สถิติการลดใช้พลังงานของกรุงเทพมหานคร

ปี	ลดใช้ไฟฟ้า (เมกะวัตต์)	ลด CO₂ (ตัน)	ประหยัดค่าไฟ (บาท)
2025	134.00	58.6	621,000
2024	24.65	11.0	ไม่ระบุ
2023	36.00	5.2	61,324
2008–2023 (สะสม)	22,512.00	12,260.6	81.14 ล้านบาท
2008	73.34	41.6 หรือ 102*	ไม่ระบุ

*หมายเหตุ: ปี 2008 มีรายงาน CO₂ จากแหล่งต่างกัน (41.6 ตัน และ 102 ตันจาก Bangkok Post)

จากข้อมูลข้างต้น ผู้เขียนมองว่าการมีส่วนร่วมของกรุงเทพมหานครใน Earth Hour ไม่เพียงเป็นเรื่องสัญลักษณ์เท่านั้น แต่ยังแสดงถึงผลกระทบที่วัดผลได้จริง สื่อสารได้ดี และสร้างแรงจูงใจให้ประชาชนและองค์กรเข้าร่วมมากขึ้นในทุกปี

📍 สถานที่สำคัญที่ร่วมดับไฟในกรุงเทพฯ

• พระบรมมหาราชวัง

• วัดอรุณราชวราราม

• เสาชิงช้า

• สะพานพระราม 8

• วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร (ภูเขาทอง)

🏢 การขับเคลื่อนจากภาคธุรกิจและชุมชน

Earth Hour ในประเทศไทยไม่ได้จำกัดอยู่เพียงการดับไฟ แต่ยังมีรูปแบบที่หลากหลาย เช่น

• Earth Hour Run ที่พัทยาเพื่อระดมทุน

• โรงแรมหรู อย่าง Rosewood Bangkok และ OZO Phuket จัดดินเนอร์ใต้แสงเทียน กิจกรรมโยคะ หรือการบำบัดด้วยเสียงคริสตัล

• กิจกรรมส่งเสริมพฤติกรรมสีเขียว เช่น การปั่นจักรยาน การถอดปลั๊ก การลดการใช้แอร์ และการใช้ขนส่งสาธารณะ

การรายงานผลในแต่ละปีโดยกรุงเทพฯ ช่วยให้แคมเปญ Earth Hour มีความต่อเนื่องทางยุทธศาสตร์ และใช้สื่อสารผลกระทบสู่ประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ

Earth Day: จุดเริ่มของขบวนการสิ่งแวดล้อมโลก

Earth Day เริ่มต้นเมื่อวันที่ 22 เมษายน พ.ศ. 2513 โดยวุฒิสมาชิก Gaylord Nelson ในสหรัฐฯ ซึ่งได้แรงบันดาลใจจากการประท้วงต่อต้านสงครามเวียดนาม Earth Day ครั้งแรกมีคนเข้าร่วมกว่า 20 ล้านคน และนำไปสู่การตั้งสำนักงานสิ่งแวดล้อม (EPA) และกฎหมายด้านสิ่งแวดล้อมหลายฉบับ

ปัจจุบัน Earth Day มีผู้เข้าร่วมมากกว่า 1 พันล้านคนจาก 193 ประเทศ และมีธีมประจำปีที่ตอบโจทย์ความท้าทาย เช่น “Planet vs. Plastics” ในปี 2567 หรือ “Our Power, Our Planet” ในปี 2568

Earth Hour + Earth Day: สองพลังเสริมกันเพื่อโลก

แม้ Earth Hour และ Earth Day จะมีรูปแบบและช่วงเวลาที่ต่างกัน แต่ทั้งสองต่างมีเป้าหมายร่วมกันคือ “การปลุกจิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อม” โดย Earth Hour ทำหน้าที่จุดประกาย ส่วน Earth Day เป็นเวทีสำหรับลงมือทำในวงกว้าง

กรุงเทพฯ เองก็ให้ความเห็นว่า Earth Hour คือ “จุดเริ่มต้น” ของการลงมือทำด้านสิ่งแวดล้อมที่ขยายต่อไปได้ใน Earth Day ทั้งสองแคมเปญต่างกระตุ้นกันและกัน เพื่อปลุกจิตสำนึก สร้างนิสัย และเปิดโอกาสให้เราลงมือเปลี่ยนแปลงอย่างจริงจัง

---

สรุปจากใจผู้เขียน

จากหนึ่งชั่วโมงของการปิดไฟ สู่การขับเคลื่อนนโยบายระดับประเทศ
จากหนึ่งเมืองในออสเตรเลีย สู่การมีส่วนร่วมของกว่า 190 ประเทศ
จากการประหยัดไฟเพียงเล็กน้อย สู่การเปลี่ยนแปลงทางความคิดในระดับโลก

ผู้เขียนเชื่อว่า Earth Hour และ Earth Day ไม่ได้เป็นเพียงกิจกรรมตามปฏิทิน แต่เป็นเครื่องมือในการสะท้อนความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม และเปิดโอกาสให้ทุกคน ไม่ว่าจะอยู่ในบ้านเล็กหรือตึกสูง ได้มีส่วนร่วมในการเปลี่ยนโลกใบนี้ให้ดีขึ้น

---

แหล่งข้อมูลสำคัญ

1. Earth Hour - Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Earth_Hour

2. Earth Day - Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Earth_Day

3. Earth Hour Milestones: https://www.earthhour.org/about/milestones

4. Nation Thailand (2025). Bangkok to go dark at 5 landmarks: https://www.nationthailand.com/blogs/sustaination/40047612

---